Zadośćuczynienie od pracodawcy za doznaną krzywdę i cierpienie – czy przysługuje pracownikowi poszkodowanemu w wypadku przy pracy?
W twoim zakładzie pracy zdarzył się wypadek przy pracy realizowanej poza terenem, siedzibą firmy? Zastanawiasz się czy, w takim wypadku pracownikowi przysługuje prawo domagania się od pracodawcy zadośćuczynienie za doznaną krzywdę oraz cierpienie fizyczne i psychiczne na skutek doznanych urazów? Sprawdź, co w tej kwestii mówią przepisy i czego może spodziewać się w takiej sytuacji pracodawca.
Korzyści
Z informacji zawartych w tym tekście dowiesz się:
- Jako pracodawca – jaki może być zakres twojej odpowiedzialności.
- Jako pracownik – jakie roszczenia możesz mieć wobec pracodawcy w przypadku wypadku przy pracy.
- Jako pracownik służby bhp – poszerzysz zakres swojej wiedzy i kompetencji będziesz umiał udzielić wyjaśnień zakresie odpowiedzialności pracodawcy za wypadki przy pracy.
Wyobraź sobie sytuację, a może nawet nie musisz jej sobie wyobrażać gdyż miała miejsce w twojej firmie podobna, że pracownik poszkodowany w wypadku w pracy, który zdarzył się poza siedzibą firmy, ale miał związek z wykonywaną pracą, zwraca się do pracodawcy o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę oraz cierpienie fizyczne i psychiczne na skutek doznanych podczas wypadku urazów. Zapewne wszystkie strony zadadzą pytania czy pracownik może wystąpić z takim roszczeniem do pracodawcy?
Przepisy z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy, regulujące postępowanie powypadkowe, w tym z zakresu ubezpieczeń społecznych nie przewidują w sposób bezpośredni możliwości dochodzenia roszczeń w zakresie, o którym mowa na wstępie. Ewentualne dodatkowe roszczenia od pracodawcy mogą być w związku z wypadkiem dochodzone na ogólnych zasadach wynikających z prawa cywilnego.
Kiedy można mówić o wypadku przy pracy?
Obowiązkiem pracodawcy o charakterze podstawowym jest zapewnienie pracownikom warunków pracy niestwarzających zagrożenia dla zdrowia oraz tym bardziej życia w ramach szeroko rozumianego procesu pracy. Jednak mimo zapewnienia właściwych warunków nie sposób wyeliminować ryzyka wypadkowego w 100%.
W pracy może dochodzić do zdarzeń, które mimo iż na pierwszy rzut oka wyglądają na wypadek przy pracy, nie będą mogły być w tych kategoriach oceniane. Wynika to ze specyficznej definicji wypadku przy pacy, na którą składają się cztery przesłanki.
Za wypadek przy pracy uważa się zdarzenie:
- nagłe,
- wywołane przyczyną zewnętrzną,
- powodujące uraz lub śmierć,
- które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Ważne
Zasadą jest, że poszkodowany powinien zgłosić zdarzenie niezwłocznie bezpośredniemu przełożonemu. Z przepisów nie wynika jednak aby poszkodowany musiał niezwłocznie udać się do lekarza w celu uzyskania pomocy w związku z urazem oraz opinii w tej sprawie, która później będzie mogła być wykorzystana na potrzeby postępowania powypadkowego. Należy pamiętać, iż zgłoszenie zdarzenia nawet po kilku dniach, a nawet po roku nie powoduje, że zgłoszenie wypadku jest bezskuteczne.
Jakie odszkodowanie przysługuje za wypadek przy pracy?
Do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy zalicza się jednorazowe odszkodowanie. Przysługuje ono ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
Ważne
Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. Uszczerbkiem długotrwałym jest natomiast takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie.
Dokumentacja w sprawie jednorazowego odszkodowania powinna być złożona za pośrednictwem płatnika składek do ZUS, po zakończonym okresie leczenia i rehabilitacji. W przypadku gdy w wyniku prowadzonego przez ZUS postępowania zostanie ustalone prawo – w tym wysokość jednorazowego odszkodowania, jego wypłata następuje w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.
Jakie dodatkowe roszczenia mogą przysługiwać pracownikowi?
Przyjmuje się, że pracownik może dochodzić – na zasadach ogólnych, określonych w Kodeksie cywilnym – roszczeń uzupełniających w celu zrekompensowania szkody spowodowanej wypadkiem przy pracy, która nie została pokryta w ramach przyznanych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Aby można mówić o skutecznym dochodzeniu roszczeń dodatkowych w pierwszej kolejności zdarzenie musi być uznane za wypadek przy pracy (a w podanym we wstępie przykładzie istnieją ku temu podstawy – niezależnie od tego, że do zdarzenia doszło poza terenem zakładu pracy).
Ważne
Przed wystąpieniem z dodatkowymi roszczeniami wobec pracodawcy pracownik powinien w pierwszej kolejności wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, za pośrednictwem pracodawcy, o jednorazowe odszkodowanie. Dopiero następnym krokiem mogą być dodatkowe ewentualne roszczenia realizowane w ramach drogi sądowej przeciwko pracodawcy – zakładając, że przyznane przez ZUS jednorazowe odszkodowanie nie wyczerpuje w całości uzasadnionych roszczeń finansowych pracownika.
Przyjmuje się, że dodatkowa odpowiedzialność pracodawcy za skutki wypadku (bliżej nieokreślone) ma charakter uzupełniający. Tym samym ewentualne dochodzenie przed sądem cywilnym dodatkowych roszczeń może okazać się problematyczne – w sytuacji gdy przyznane pracownikowi świadczenia z ubezpieczenia społecznego pokrywają w całości skutki wypadku.
